BİLİNMEYEN YÖNLERİYLE EDERSON MORAES
BİLİNMEYEN YÖNLERİYLE EDERSON MORAES
Manchester City'nin Brezilyalı kalecisi Ederson MORAES, modern futbolun en dikkat çekici kalecilerinden biri FENERBAHÇE’de. Seyrettiğim videolarından edindiğim intiba işte sonunda kalecimizi bulduk dedirtecek kadar çok iyi bir kaleci. En çok da sol ayağı ile rakibin defans arkasına attığı toplarla golcüsünü atağa kaldıran ve gol yapmasını sağlayan vuruşları. Bu şekilde tam 7 asisti ve 122 temiz vuruşu olan bir kaleci. Kısaca dünyada ilk beşe giren başarılı bir eldiven.
Kimdir, Nerelidir, Futbolla Ne Zaman Tanıştı?
Ederson Santana de Moraes, 17 Ağustos 1993, Osasco (São Paulo, Brezilya) doğdu. Futbola São Paulo FCaltyapısında başladı (2008–2009), aslında solak bir oyuncuydu, başlangıçta kaleci değildi. Henüz çocukken, Osasco’nun sokaklarında top koşturuyordu. Futsal da çok sevdiği oyunun bir parçasıydı, en basit haliyle bir tutku ve işte burada, top ayağında parlayan bir yetenek ortaya çıktı.
Ebenezer futbol okulunda, bir öğretmen olan Gilberto Lopes (Giba) aracılığıyla keşfedildiği yer. Giba onu kendisi istemediği halde sol bek oynatmayı denemiş .“Sol ayağı güçlüydü, ama driplingi zayıftı der Giba, vuruş yeteneği ise harikaydı diye devam eder. Ayrıca ilk atışta topu düşürmeden bloke etmesi… o an, kaleciliğe geçişin miladı olmuştu.
Futsal’ın Gizli Katkısı
Altyapıda futsal oynaması, onun ayakla top kullanmadaki akışkanlığını ve özgüvenini geliştirmiş. “Kaleciden öte bir futbolcu, kalesinden çıkıp hücuma katılan bir oyuncuydu,” diyor çocukluk arkadaşı Victor Severo.
Böylece o, “kaleciden ziyade oyun kurucu” gibi bir imajla şekillenmeye başladı.Başta kaleci olma isteği yokken, ayağının ritmi onu öyle bir pozisyona itti ki bu günkü Ederson meydana geldi. Daha sonra, 2009’da Benfica’ya transfer oldu ve kaleciliği orada şekillendi denilebilir.
İlginç, Bilinmeyen Detaylar
75.3 metre ile en uzun degajı Manchester’de iken attı ve Guinness Rekorlar kitabına girdi. Göz kamaştıran bir istatistik. Manchester’de oynadığı dönemde 276 Premier League maçında sadece altıpasa değil, onsekize de hakimdi. Yedi asist, 122 temiz vuruş performansı ve oyun kuruculuk becerileri ile yıldızlaştı.
Ayrıca başarı hikâyesiyle dolu bir geçmişi var. Manchester City’de 8 yıl boyunca 18 büyük kupa kaldırmış bir eldiven; 6 Premier Lig şampiyonluğu, 1 Şampiyonlar Ligi zaferi dahil Premier Lig’de üç kez de Golden Glove (Altın Eldiven) kazanması da (en çok sıfır gol yeme rakamı) başarılarının tesadüf olmadığını ortaya koyuyor.
Ederson’un Sahadaki Gücü Neden Etkileyici?
1. Oyun kurucu kaleci – ayaklarıyla fark yaratıyor
Kale sahasından topu başlatmakta uzman. Hem kısa hem uzun paslarda oldukça isabetli, hem yerden hızla oyunu kurması ve hem de ister uzun degajlarla forvetini pozisyona sokması (hem kısa hem uzun pas isabeti üst düzey seviyede) O’nun en önemli özellikleri. Yüzde 86 ile lider. Hatta bir dönem, “ayaklarıyla dünyanın en iyi kalecisi” olarak nam salmıştı. Burada O’nun uzun top becerisine ilaveten hep hayal ettiğim kalecilerde sağdan gelen toplarda soldan, soldan gelen toplarda sağdan oyuna sokarken kanat oyuncusunu kontratağa kaldırarak gol atmasını sağlayacak bir sistem çok rahatlıkla kurulabilir.
2. Temiz ve soğukkanlı: savunmayı organize edebilmesi ve defans arkasını süpüren bir kaleci; topu uzaklaştırmaktan öte, alanı daraltır, savunmayı yönlendirir, gerektiğinde ileri çıkar. Defans arkasına düşen topları kolayca toplar. Yani sezgisi çok güçlüdür.
3. Refleks ve kurtarış kabiliyeti sağlam;
Asıl uç nokta değilse de, güven verici bir refleks ve pozisyon alma bilgisi var
4. Temel Kuralların Ötesine Geçer mi?
Temel kalecilik kuralları: pozisyon alma, refleks, güvenilirlik, saha hakimiyeti, defansla sürekli konuşuyor olması.. Ederson bu kuralları iyi benimsemiş. Ama asıl fark, “temel kurallarla yetinmeyip oyunu dikleştiren, riske rağmen alanı genişleten” bir stil yaratması. Yani evet, temelleri sağlam. İleride oyun kurmak, hızlı tempoyu geliştirmek isteyen bir sistemde, usta. Geleneksel olan “sadece çizgide kal, topu uzaklaştır” kafası yok.
5. Orta sahaya kadar gelerek topu oyuna sokan ayak becerisi olan bir kaleci.
Kendi alanının önünde bir “oyun kurucu” olarak da görev yapar.
Dövmeleri ve Anlamları
Dövme aslında çok eski bir gelenek. Moda olarak gördüğümüz şeyin kökleri binlerce yıl öncesine gidiyor.
En eski örnekler: Arkeolojik buluntular arasında en bilinenlerden biri, Alp Dağları’nda bulunan Ötzi’nin (MÖ 3300 civarı) vücudunda keşfedilen dövmeler. Ayrıca Mısır mumyalarında, Polinezya’da ve Orta Asya göçebelerinde de dövmeye rastlanıyor. Anlam boyutu: Dövme, sadece “süs” için değil, çoğu toplumda kimlik, aidiyet, inanç ya da koruma amaçlı yapılmış. Örneğin Polinezya kültüründe dövme kişinin sosyal statüsünü gösterirken, Orta Asya’da koruyucu ya da şifa verici anlamlar yüklenmiş. Modern dünyaya geçiş: 18. yüzyılda Avrupalı denizciler Pasifik adalarında dövme kültürüyle karşılaşınca Avrupa’ya taşıdılar. Buradan da Amerika’ya geçti. Başta denizciler, askerler, mahkûmlar arasında yayılırken, 20. yüzyılda yavaş yavaş sanat ve moda tarafı öne çıktı. Bugün: Kimileri için sadece estetik bir tercih, kimileri için kimliğin, hatıraların ya da bir inancın simgesi. Yani “anlamı var mı” sorusunun cevabı kişiye bağlı: Bazıları için derin, bazıları için tamamen görsel bir ifade.
Ederson’un dövmelerinin hepsinin bir anlamı var. Vücudu adeta bir albüm gibi; Gül, Kafatası, Melek kanatları, Benfica’da kazandığı kupanın dövmesi, göğsünde “I Belong to Jesus”(Ben İsa’ya aitim)… inancının göstergeleri.
1.Boynundaki Kafatası Dövmesi; Belki de en dikkat çeken dövmesi. Anlamı; "Hayata cesaretle bakmak, ölümden korkmamak." Ederson bu dövme hakkında şunları söylüyor. “Her an her şey olabilir. Bu yüzden cesur yaşamalıyız.”
2. Göğsündeki Aziz Dövmesi; Göğsünde Aziz Michael dövmesi var, şeytanla savaşan bir melek figürü. Anlamı: İyi ile kötünün savaşı, inanç ve koruma isteği. Brezilya’da Katolik inancı yaygın ve bu dövme dini inancını yansıtıyor.
3. Ailesine Adanmış Dövmeler; Kollarında çocuklarının isimleri, eşinin doğum tarihi gibi dövmeler bulunuyor. Anlamı: Aileye bağlılık ve sevgi.
4. Parmaklarındaki Yıldızlar ve Rakamlar;
Bu dövmeler futbol kariyerindeki dönüm noktalarını ve kendi “şans” sembollerini yansıtıyor.
Bir röportajında; “Bir sürü insan dövmeleri sevmez; saygı göstermek isterim. Benim için bu bir tutku…”, tutku kelimesinde orada ağır anlam yüklü.
Guardiola’nın Ederson Hakkındaki Sözleri;
Pep Guardiola, Ederson hakkında çok net ve övgü dolu ifadeler kullanmış.
* “Ederson olmasaydı bu şekilde oynayamazdık. Onun ayağı, bir orta saha oyuncusununki gibi.”
* “Topa sahip olmayı seven bir kaleci bu seviyede çok nadir bulunur. O sadece bir kaleci değil, oyunun aklını da yönlendiriyor.” Guardiola, 2021
* “Sadece kalecilik değil, baskı altında karar verme becerisi açısından belki de dünyadaki en iyilerden.” 2023 Şampiyonlar Ligi sonrası
Fenerbahçe’ye Transferi & Etkisi
Ederson Manchester City’de bıraktığı etkisi sadece istatistik değil; kaleci pozisyonunun tanımını değiştirmek oldu. Bu özellikleri ile belki çok iddialı olacak ama Fenerbahçe’miz de bir devir kapanıyor ve uzun yıllar tarihe altın harflerle geçecek yeni bir dönem başlıyor. İnşallah hayırlara vesile olur.
Bülent ARSLAN
